توضیحات
دسته: ـ مقصود از شفا بودن عسل چیست؟ قرآن خوردن عسل را شفا مي‌داند، لطفاً فوايد علمي و پزشكي آن را بيان كنيد؟
بازدید: 2154

 پرسش:

مقصود از شفا بودن عسل چیست؟

قرآن خوردن عسل را شفا مي‌داند، لطفاً فوايد علمي و پزشكي آن را
بيان كنيد؟

˜  پاسخ:

عسل غذاي لذيذي است كه زنبور عسل آن را تولید می‌کند و قرآن نيز بدان توصیه کرده است:

(فِيهِ شِفَاءٌ لِلنَّاسِ)[1]؛ «خوردن عسل براي مردم شفاء است»

پيامبر اسلام9 فرمودند: «لم يستشف المريض بمثل شربة العسل؛[2] هيچ مريضي، به مانند نوشيدن عسل شفاء پيدا نمي‌كند.»

واژه‌ «شفاء» در قرآن، درباره خوردني‌ها به كار نرفته و فقط عسل را شفا دانسته است و نام يك سوره از قرآن، به نحل (= زنبور عسل) اختصاص داده شده است و قرآن درباره‌ وحي به زنبور عسل مي‌فرمايد:

«پروردگار تو به زنبور عسل وحي (و الهام غريزي) نمود كه از كوه‌ها و درختان و داربست‌هايي كه (مردم) مي‌سازند، خانه‌هايي برگزين و تمام ثمرات (و شيره گلها) بخور (خوردن در اينجا مجاز است منظور نوشيدن خاص است) و راه‌هايي را كه پروردگارت براي تو تعيين كرده است به راحتي بپيما... و از شكم‌هايشان شرابي با رنگ‌هاي مختلف خارج مي‌شود كه در آن براي مردم شفا است بيقين در اين امر نشانه‌ روشني است براي جمعيّتي كه مي‌انديشيدند.»[3]
فوايد عسل:

دانشمندان با تحقيقات خود، فوايد زيادي براي عسل ارائه داده‌اند. ما در اينجا به طور خلاصه به آن‌ها اشاره مي‌كنيم:

مواد معدني: پتاسيم، آهن، فسفر، يد، منيزيم، سرب، منگنز، آلومينيوم، مس، سولفور، كروميوم، ليتيوم، نيكل، روي، اسميوم، تينانيم، سديم، و مواد آلي، مانيت‌ها، ضمغ، پولن، اسيد لاكتيك، اسيد فرميك (كه تركيب عسل با آن از فساد عسل جلوگيري مي‌كند و ضد رماتيسم است)، اسيد‌ماليك، اسيد تارتاريم، اسيد اگزاليك، اسيد سيتريك، رنگ‌ها، روغن‌هاي معطر، ازته و از مواد معدنی عسل به شمار می‌آیند.

مواد تخميري: انورتاز، آميلاز، كاتالاز كه در هضم غذا مفيد است.

عناصر ديگر عسل: گلوكز، لولز، ساكارز، دكسترين، مواد البرمينوئيد، سولفات‌ها، انورتين، آب...

عسل داراي ويتامين‌هاي شش‌گانه‌ (A,B,C,D,K,E) و برخي هم گفته‌اند كه ويتامين «PP» دارد.[4]

* حدود 70 مواد معدني[5] تخميري و ويتامين‌ها در عسل وجود دارد، و براي درمان يا تقويت يا پيشگيري امراض پوستي، (دمل‌ها، جوش‌ها ترميم ضايعات بافت‌ها و ...) گوارشي، قلب و دندان، تقويت رشد طفل، سرطان، تنفس، كبد، صفرا، چشم و گوش، بيني، مرض زنان و براي تقويت نسل و بچه و ... مؤثر است.[6]

* عسل از مهم‌ترين مواد قندي طبيعي است و تاكنون 15 نوع قند در آن كشف شده است. مانند: فركتوز 40%، گلوكز 30%، نيشكر 40%.

* يك كيلوگرم عسل، حاوي 3250 كالري حرارت است.

* عسل، پادزهر افيون خوردگي و نيش حشرات است.

* عسل آب‌پز، براي ريزش بول تأثير بسزایي دارد.»[7]

* عسل از جمله بيماري‌هاي: اعصاب، بي‌خوابي، درد پهلو، سياتيك، ديفتري، مرض كم‌خوني، امراض كبد، بيماري‌هاي استخوان، ريه، ايجاد رشد و نيرو، كمي و زيادي فشار خون را علاج مي‌كند، و همچنين فوائد زيادي براي درمان «يرقان» دارد.

* خوردن عسل، در حال ناشتا، براي زخم معده و اثني‌عشر و كاهش ترش كردن معده مفيد است. براي تنظيم قند خون موثر است. ضدعفوني ‌كننده مجاري ادرار و هم چنين در پيشگيري از زكام مفيد است.[8]

* نوشته‌اند كه در مصر، عسلی چندين هزار ساله پيدا شد که فاسد نشده است،[9] چون داراي اسيد فرميك است و عسل را فاسد نمي‌كند.

* عسل داراي عوامل قوي ضد ميكروب است و ميكروب‌هايي كه عامل بيماري انسان‌ها هستند قادر به ادامه حيات در عسل نيستند، از جمله وجود آب اكسيژنه در عسل، موجب از بين‌رفتن ميكروب است و هيچ‌گونه قارچي در آن رشد نمي‌كند.

* براي رشد كودكان و نيز براي درآمدن دندان، جلوگيري از اسهال و سوء تغذيه و... مفيد است.

* تحقيقات نشان داده است كه زنبور‌داران كمتر به سرطان مبتلا مي‌شوند.

* عسل براي زخم معده و التهاب معده مفيد است و نقش موثري در تنظيم اسيدهاي معده دارد.

* عسل براي بيماري‌هاي چشم مانند: التهاب پلك‌ها، التهابات قرنيه (سل چشم، سيفليس، تراخم) زخم قرنيه، سوزش چشم، موثر است.
نكته:

با توجه به موارد فوق، عسل غذايی است كه مردمان قبل از اسلام و اديان گذشته بر آن تأكيد داشته‌اند و بيان قرآن به مسئله شفابودن عسل يك شگفتي علمي است نه اعجاز علمي، به سبب اينكه قبل از اسلام اهميّت و فواید آن را يافته بودند و در طب جالينوسي و بقراطي يوناني فواید آن آمده است.
يادآوري:

لازم به ذكر است كه عسل زمينه‌ساز آثار فوق است نه علت تامه. يعني ممكن است به خاطر وجود موانعي اثر نكند، يا براي بيماري خاصي اثر منفي داشته باشد. در نتيجه شفا بخشي عسل غالبي است نه در همه‌ موارد.

براي مطالعه بيشتر به كتاب‌هاي زير مراجعه فرماييد:

1. اسلام پزشك بي‌دارو، احمد امين شيرازي، انتشارات اسلامي، ص 117.

2. پژوهشي در اعجاز علمي قرآن، دكتر محمدعلي رضايي اصفهاني، انتشارات مبين، ص 406 ـ 417.
3. دكتر عبدالحميد دياب و قرقوز، طب در قرآن، ترجمه چراغي، انتشارات حفظي، ص 25.

پی‌نوشت‌ها:
[1]. نحل/ 69.

[2]. بحارالانوار، علامه مجلسي، موسسه الوفاء، بيروت، ج 66، ص 292.

[3]. نحل/ 69 ـ 68.

[4]. اولين دانشگاه و آخرين پيامبر، دكتر پاك‌نژاد، كتابفروشي اسلامي، ج 5، ص 129.

[5]. نفحات من اعجاز طبي قرآن، ص 60.

[6]. دكترعبدالحميد دياب و دكتر قرقوز، طب در قرآن، انتشارات حفظي، تهران، ترجمه چراغي، ص 25.

[7]. قانون طب، بوعلي سينا، ص 269.

[8]. اسلام پزشك بي‌دارو، احمد امين شيرازي، دفتر انتشارات اسلامي، قم، 1373، ص 117به نقل از اسرار خوراكي‌ها، ص 274.

[9]. اسرار خوراكي‌ها، جزايري، ص 281.